-
1 заман
сущ.1) вре́мя; времена́; эпо́ха; век; пери́одавыр заман — тру́дное вре́мя
сугыш заманы — вое́нное вре́мя
безнең заманда — в на́ше вре́мя; в на́ши времена́
иске заман — ста́рые времена́
заман ы ул түгел — не те времена́
заман га заман оемас — погов. год на́ год не прихо́дится; вре́мя вре́мени рознь
һәр заманның үз заңы — у ка́ждой эпо́хи свои́ нра́вы
2) см. заманазаман га аваздаш (аһәңдәш) — созву́чный вре́мени
заман таләбе — тре́бование вре́мени; дух вре́мени
3) разг. вре́мя, пора́ул заманда миңа 10 яшь кенә иде — в то вре́мя мне бы́ло то́лько 10 лет
4) грам. вре́мя (грамматическое, настоящее, прошедшее, будущее) || временно́йзаман категориясе — катего́рия вре́мени
заман күрсәткече — показа́тель вре́мени
заман белән төрләнеш — измене́ние по времена́м; спряже́ние
заман мәгънәсе — временно́е значе́ние
5) в ф. местно-вр. заманында при (когда́ был жив кто́-то)Пётр I заманында — при Петре́ I
хан заманында — во времена́ ха́нов; перен. при царе́ Горо́хе; когда́-то в далёком про́шлом
• -
2 һичбер
мест. отриц.1) никако́й, ни оди́нсм. һич 1)һи́чбер көч каршы тора алмас — никака́я си́ла не устои́т
бу турыда һи́чбер сүз булуы мөмкин түгел — об э́том не мо́жет быть никако́го разгово́ра
һи́чбер эшкә яраксыз — ни к чему́ не приго́дный
һи́чбер адәм күрмәсен — чтоб не ви́дела ни одна́ душа́
2) вся́кийһи́чбер шартлар булмау — отсу́тствие вся́ких усло́вий
һи́чбер шиксез — без вся́кого сомне́ния
3) в притяж. ф. һичбере, һичберсе никто́ из, ни оди́н из; ни оди́н из нихсм. тж. һичкемаларның һи́чбере моның белән килешмәде — ни оди́н из них с э́тим не согласи́лся
юлчыларның һи́чберсе безгә таныш түгел — никто́ из пу́тников нам не знако́м
4) см. һич; в знач. нареч.һи́чбер көтмәгән идек — ника́к не ожида́ли
аның эшсез йөргәнен һи́чбер күрмәссең — никогда́ не уви́дишь, чтоб он слоня́лся без де́ла
•- һичбер вакыт та
- һичбер заман
- һичбер заман да
- һичбер вакытта да
- һичбер җирдә
- һичбер җирдән
- һичбер кайда
- һичбер кайчан
- һичбер кем
- һичбер нәрсә
- һичбер нинди
- һичбер төрле
- һичбер хәлдә••һи́чбер сүзсез — беспрекосло́вно, без вся́ких огово́рок; безогово́рочно
- һичбер тыелгысызһи́чбер шик юк — вводн. сл. бесспо́рно, достове́рно, достове́рно изве́стно
-
3 күптән
нареч.давно́; давне́нько- күптән көтелгәнкүптән очрашкан юк — давно́ не встреча́лись
- күптән түгел
- күптән үткән заман
- күптәннән бирле
См. также в других словарях:
түгел — юкл. кис. 1. Барлык мөстәкыйль сүз төркемнәренә, исем фигыльгә, рәвеш фигыльгә, киләчәк заман хикәя фигыльгә һәм кайбер модаль сүзләргә өстәлеп, шулардан аңлашылган нәрсәләрнең юклыгын белдерә 2. Юклык формасындагы хикәя фигыль һәм юк сүзе янында … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әле — I. рәв. 1. Хәзер, шушы вакытта. Генә кисәкчәсе белән килеп, яңа гына , күптән түгел дигәнне аңлата 2. Шушы вакытка кадәр, моңа кадәр, хәзергә 3. Әлегә; һаман да (дәвамлы эш процесс тур.) әле кар да эреп бетмәгән II. ӘЛЕ – кис. 1. Боеру, үтенү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Сапаралы, Бейбит Толеубайулы — Сапаралы Бейбіт Төлеубайұлы … Википедия
бер — I. 1. 1 саны һәм цифры. Шул сан исәбендәге микъдар. Парның сыңары 2. Үзе генә, бердәнбер, ялгыз 3. Фигыль алдыннан килгәндә: бер тапкыр 4. бер тиен дә бирмәде 5. бик көр, көтүдә бер сыер 6. кергән бере бетә тора 7. с. күңелләр бер булса... шәһәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шаңқылдақ — сары. «Шаңқылдақ» деп аталатын қыран құс түсінің сарылығына қарай кейде осылай да аталынады. Қасқыр, суыр, борсықтар, ш а ң қ ы л д а қ с а р ы, тазқара, ала қарға, құзғындар сияқты аспан мен жер тағысы түгел мерекеде (М.Әуезов, Қилы заман, 65) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
істікті — сын. Қолында түйрейтін, пісіп алатын істігі бар. Ел қолы түгелімен і с т і к т і, шанышқылы қол сияқты (М.Әуезов, Қилы заман, 87) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
